Quyết định xử lý sản phẩm bóng đèn sau khi hư hại của nhà nước

Hàng năm các sản phẩm bóng đèn như đèn led hay đèn compact, hoặc các sản phẩm mới như đèn sạc được sản xuất ra ngoài thị trường hàng triệu sản phẩm sau một vài năm sử dụng hay đến 1 lúc nào đó sản phẩm bị hư hại thì, số lượng sản phẩm này sẽ được thải ra môi trường tự nhiên sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường tự nhiên rất nghiêm trọng vì trong các sản phẩm bóng đèn có chứa nhiều chất có thể gây ô nhiễm môi trường , vì vậy nhà nước đã ban hành một số quyết định nhầm khắc phục hiện trạng này

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 50/2013/QĐ-TTg quy định về thu hồi và xử lý sản phẩm thải bỏ. Theo đó, từ ngày 1-1-2015, doanh nghiệp (DN) sản xuất, nhập khẩu sử dụng bóng đèn huỳnh quang, compact phải thiết lập các điểm thu hồi sản phẩm thải bỏ phù hợp quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường. Tuy nhiên hiện chỉ có 24/106 DN trên toàn quốc được cấp giấy phép quản lý chất thải nguy hại (CTNH) có trang bị thiết bị xử lý bóng đèn huỳnh quang, compact thải bỏ.

Theo các chuyên gia, đèn compact có cấu tạo là ống thủy tinh, mặt trong ống có phủ lớp bột huỳnh quang với thành phần chủ yếu là hợp chất phốt pho, hơi thủy ngân và khí trơ (acgon, kripton). Trong trường hợp người tiêu dùng sử dụng, không may để bóng bị nứt và vỡ thì thủy ngân, bột phốt pho trong bóng sẽ thoát ra ngoài, điều này có thể gây hại cho môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Công ty cổ phần Bóng đèn Điện Quang cho biết, công nghệ sản xuất bóng đèn trước đây là sử dụng thủy ngân dạng lỏng nên hàm lượng thủy ngân nhiều, gây ra những ảnh hưởng không mong muốn khi bị vỡ. Với Điện Quang, những năm gần đây, công ty sản xuất hơn 1.000 loại sản phẩm nhưng đã chuyển sang công nghệ dùng Amalgam (thủy ngân dạng rắn) thay cho thủy ngân dạng lỏng, có thể hạn chế được tối đa những tác hại này, đồng thời có thể thu gom và tái chế sản phẩm một cách dễ dàng. Trong quá trình xử lý bóng đèn hỏng, những bộ phận có thể tái chế gồm: vỏ thủy tinh, hạt Amalgam, đuôi đèn… Dù vậy cũng chỉ những đơn vị có trách nhiệm mới được phép thu gom, tái chế, người sử dụng không được tự ý đập vỡ bóng đèn hoặc tùy tiện xử lý nhằm tránh nguy cơ phát tán thủy ngân ra ngoài môi trường.


Điện Quang là doanh nghiệp duy nhất liên tục 2 lần được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp
chứng nhận “Nhãn Xanh Việt Nam” – chứng nhận sản phẩm thân thiện môi trường.

Tính đến nay, đã có 106 DN trên toàn quốc được cấp giấy phép quản lý CTNH nhưng chỉ có 24 DN có trang bị thiết bị xử lý bóng đèn huỳnh quang, compact thải bỏ. Theo đánh giá của Tổng cục Môi trường, vấn đề thu gom CTNH liên quan đến bóng đèn thải đạt kết quả rất thấp, việc xử lý chủ yếu thực hiện tại các cơ sở tư nhân. Đối với các cơ sở hành nghề xử lý CTNH, công suất thiết bị xử lý bóng đèn huỳnh quang thải bỏ chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với lượng bóng đèn phát sinh, kèm theo đó, công nghệ xử lý bóng đèn thải hiện có của Việt Nam chưa hiện đại, còn sử dụng các công nghệ đa dụng cho nhiều loại CTNH…

Công ty cổ phần Bóng đèn Điện Quang đã thực hiện khảo sát thói quen của người tiêu dùng khi thải bỏ sản phẩm bóng đèn đã qua sử dụng. Kết quả cho thấy, do số lượng bóng đèn thải bỏ nhỏ lẻ, không thường xuyên, nên phần lớn người dân không phân loại để đưa đến các điểm thu gom, xử lý theo tiêu chuẩn quy định mà thải bỏ chung với các loại rác thải sinh hoạt thông thường. Bên cạnh đó, phần lớn các cơ sở phân phối bóng đèn hiện nay là các cửa hàng, đại lý nhỏ lẻ với chủng loại sản phẩm kinh doanh đa dạng như bóng đèn, pin, ắc quy, thiết bị điện… từ nhiều nhà sản xuất khác nhau. Do đó, sẽ khó khăn khi yêu cầu họ tiếp nhận, thu hồi, phân loại từng loại sản phẩm đã qua sử dụng của từng nhà cung ứng, đáp ứng các điều kiện kỹ thuật về điểm thu hồi. Hiện nay Công ty Điện Quang đã lập kế hoạch và đẩy mạnh hợp tác với các cơ sở có chức năng xử lý, tái chế CTNH nhằm thiết lập và mở rộng các điểm tập trung thu gom, xử lý sản phẩm bóng đèn đã qua sử dụng; khắc phục tình trạng thu gom, tái chế manh mún, gây tác động xấu đến môi trường.

Các chuyên gia môi trường cho rằng, để xử lý hiệu quả chất thải bóng đèn tại Việt Nam, một mặt cần nghiên cứu, xây dựng và ban hành các bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật làm cơ sở cho việc xử lý chất thải bóng đèn. Mặt khác, thúc đẩy việc tái chế, tận dụng các vật liệu cấu thành bóng đèn huỳnh quang bằng cách đẩy mạnh thu gom, phân loại và tái chế theo yêu cầu; thúc đẩy phát triển công nghệ xử lý CTNH cả về số lượng và chất lượng.

(Sài Gòn Giải Phóng)